Scheiden zonder advocaat; geen verstandige keuze!

Opnieuw is een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend om het mogelijk te maken van echt te scheiden, zonder tussenkomst van de rechter. Het voorstel is afkomstig van staatssecretaris Teeven. Eerder is een soortgelijk voorstel van Luchtenveld in de Eerste Kamer gesneuveld.

De voorgestelde regeling is slechts bedoeld voor een beperkte groep echtgenoten. Er mogen allereerst geen kinderen zijn, althans geen kinderen waarover de echtgenoten gezamenlijk gezag uitoefenen. Daarnaast moet er overeenstemming zijn over de echtscheiding; het moet dus gaan om een gemeenschappelijk verzoek. In Nederland scheiden jaarlijks ongeveer 33.000 echtparen; 7.000 echtparen zouden aan de voorwaarden voldoen om zonder tussenkomst van de rechter te scheiden. Was het in het eerdere voorstel van Luchtenveld nog verplicht om een echtscheidingsconvenant op te stellen; in het voorstel van Teeven is dat niet het geval. Ook voor de beëindiging van een geregistreerd partnerschap komt die verplichting in het nieuwe voorstel te vervallen.

De voorgestelde regeling maakt de ambtenaar van de burgerlijke stand, naast de rechter, bevoegd de echtscheiding uit te spreken. Het de bedoeling, dat de echtgenoten een echtscheidingsverzoek indienen en dat zij vervolgens tenminste twee weken later gezamenlijk tegenover de ambtenaar van de burgerlijke stand verklaren, dat hun huwelijk duurzaam is ontwricht en dat zij het willen beëindigen. Na inschrijving van de daarvan opgemaakte akte, is de echtscheiding een feit. Bij indiening van een gemeenschappelijk verzoek bij de rechtbank duurt het over het algemeen vier tot zes weken voor de rechter bij beschikking de echtscheiding uitspreekt; ook dan dient de beschikking te worden ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand, waarna de echtscheiding een feit is. In het nieuwe voorstel kan derhalve twee tot vier weken sneller worden gescheiden.

Volgens Teeven zal de procedure via de ambtenaar van de burgerlijke stand niet alleen sneller, maar ook goedkoper zijn dan de reguliere procedure bij de rechter. Het is echter de vraag of dat zo is; bij de rechtbank is voor een gemeenschappelijk echtscheidingsverzoek een griffierecht verschuldigd van in 2014 € 282,–. Bij een scheiding via de ambtenaar van de burgerlijke stand zal leges verschuldigd zijn; gezien het aantal handelingen dat de ambtenaar zal hebben te verrichten, zou het maar zo kunnen zijn, dat de leges gelijk of zelfs hoger zullen zijn dan het bij de rechter verschuldigde griffierecht.

Het financiële voordeel moet dan gezocht worden in het feit, dat er geen advocaat hoeft te worden ingeschakeld. Scheiden zonder inschakeling van een deskundige, is mijns inziens echter geen verstandige keuze. Scheiden is namelijk niet alleen emotioneel een zwaar proces. Het feit, dat er in de voorgestelde regeling geen verplichting is om een echtscheidingsconvenant op te stellen, heeft wellicht tot gevolg dat echtgenoten zich niet bewust zijn of worden van de juridische en financiële gevolgen van hun echtscheiding, althans daarover geen juiste afspraken maken. Het te lichtvaardig omgaan met de juridische en financiële gevolgen van een echtscheiding, zou wel eens kunnen betekenen dat goedkoop uiteindelijk duurkoop blijkt te zijn.

Bij iedere echtscheiding, ook bij een gemeenschappelijk verzoek, moeten afspraken worden gemaakt over bijvoorbeeld de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden of de ontbinding van de huwelijksgemeenschap, de verevening van de pensioenrechten en dient, wanneer een van de echtgenoten niet of niet volledig in de kosten van het eigen levensonderhoud kan voorzien, te worden berekend met welk bedrag de andere echtgenoot daarin kan bijdragen. Dat is sowieso al niet eenvoudig zonder de inschakeling van deskundige hulp, maar wat als er, zoals heden ten dage maar al te vaak het geval is, schulden zijn en de voormalige echtelijke woning onverkoopbaar is of bij verkoop minder blijkt op te brengen dan de hoogte van de hypothecaire lening?

Ook bij een gemeenschappelijk verzoek, en dan maakt het niet uit of de echtscheiding via de normale procedure bij de rechtbank verloopt of dat in de toekomst een verzoek wordt ingediend via de ambtenaar van de burgerlijke stand, is het verstandig om u te laten adviseren en begeleiden door een advocaat, die gespecialiseerd is en een ruime ervaring heeft in het personen- en familierecht.

DeHaan Advocaten en Notarissen beschikt over een grote sectie personen- en familierecht, met op iedere vestiging betrokken advocaten, die u, ieder met een eigen aanpak, maar allen juridisch op hoog niveau, graag adviseren en begeleiden bij uw echtscheiding. Wij nodigen u graag uit om een afspraak met een van hen te maken: voorkomen is beter dan genezen!