Zijn gedragingen in de privésfeer een reden voor ontslag?

Soms lees ik nieuwsberichten waarbij iemand zich heeft misdragen en dan denk ik: wat zou de werkgever van deze persoon daarvan vinden en hoe zal daarmee worden omgegaan? Ik vraag me dat bijvoorbeeld af wanneer supporters van voetbalclubs zich misdragen in het buitenland, bijvoorbeeld de ‘supporters’ van Feyenoord in Rome in 2015 of als het Algemeen Dagblad schrijft: “Vlogster Monica Geuze filmt in auto geslachtsdeel vriend Lars Veldwijk”. Maar ook als ik weer eens een berichtje lees over het verloop van een strafzaak, bijvoorbeeld van Rob Zijlstra.

In mijn werk als advocaat zijn de meeste (ontslag)zaken die ik behandel gerelateerd aan zaken die plaatsvinden op het werk. Het gaat dan om het niet goed functioneren van een werknemer of een verstoorde relatie tussen de leidinggevende en de werknemer. Maar ook komt het voor dat het een werkgever niet aanstaat hoe een werknemer zich heeft gedragen in de privétijd. Is dit een reden voor de beëindiging van het dienstverband?

Voorbeelden uit de rechtspraak

In de rechtspraak zijn veel voorbeelden te vinden van uitspraken waarin door rechters wordt beoordeeld of gedragingen in de privésfeer een reden zijn voor de beëindiging van het dienstverband van de werknemer. In de meeste gevallen gaat het dan om zaken waarbij sprake is van een strafrechtelijke veroordeling. Telkens wordt beoordeeld of een werknemer zijn functie nog goed zal kunnen uitoefenen. Dit zou het geval kunnen zijn indien een werknemer schuldig is bevonden aan het bezit en vervaardigen van kinderporno, terwijl integriteit een voorwaarde is voor zijn functie. Ook zal een werknemer op Schiphol die is veroordeeld voor het smokkelen van drugs waarschijnlijk kunnen worden ontslagen.

Een bekende zaak betrof een verzoek van Transavia tot ontslag van een piloot, omdat de piloot in 2016 had deelgenomen aan een illegale straatrace waarbij een dode was gevallen. De piloot had samen met zijn vader deelgenomen en zijn vader heeft een 19-jarige vrouw aangereden. Deze vrouw is vervolgens overleden. De piloot reed achter zijn vader toen dat gebeurde. De strafrechter heeft de piloot veroordeeld voor het veroorzaken van een gevaar op de weg (hij is vrijgesproken van ‘dood door schuld’) en hem een taakstraf en rijontzegging opgelegd.

Transavia was van mening dat de piloot met zijn handelen (in de privésfeer) verwijtbaar had gehandeld en dat er ontslag moest volgen. De kantonrechter overwoog dat het beeld van de straatrace zich moeilijk laat rijmen met het zijn van een verantwoordelijk piloot maar dat wil naar het oordeel van de rechter niet zeggen dat ontslag gerechtvaardigd is omdat het gaat om zaken die in de privésfeer liggen. Er volgde dus geen ontslag. Er was volgens de kantonrechter sprake geweest van gevaarzettend gedrag. Dit betekende echter niet dat de werknemer zijn werk als piloot niet goed zou kunnen doen. Ook speelde voor de kantonrechter een rol dat Transavia met de piloot een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd was overeengekomen terwijl Transavia toen al bekend was dat de piloot een verdachte was. Het verzoek tot ontslag werd afgewezen. Bekijk hier de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam.

Gedragingen in de privésfeer in beginsel geen reden voor ontslag

Het duidelijke uitgangspunt is dat zuiver in de privésfeer gelegen handelingen buiten werktijd in beginsel geen reden vormen tot ontslag. Dit kan anders zijn indien een verband bestaat tussen de gedragingen van de werknemer en zijn werkzaamheden voor de werkgever. Daarvoor is vereist dat de gedragingen de goede naam van de werkgever aantasten, de verhoudingen op de werkvloer aantasten of een negatieve invloed hebben op het functioneren van de werknemer. Er zal per zaak moeten worden beoordeeld of daarvan sprake is. Voorbeelden van vragen die gesteld dienen te worden zijn:

• Wat is er in de arbeidsovereenkomst opgenomen?
• Is de eer en goede naam van de werkgever aangetast door het wangedrag van de werknemer?
• Zijn de verhoudingen op de werkvloer aangetast?
• Wat is de aard van de functie van de werknemer en maakt zijn gedrag zijn positie bij de werkgever onhoudbaar?
• Wat zijn de gevolgen voor de werknemer bij de beëindiging van het dienstverband en voor de werkgever bij voortzetting van het dienstverband?
• Zijn er nog andere omstandigheden die een rol spelen (bijvoorbeeld de lange afwezigheid van de werknemer in verband met detentie)?

Aan de hand van de antwoorden op deze vragen zal kunnen worden vastgesteld of tot ontslag kan worden overgaan.

Meer informatie

Wilt u advies over de mogelijkheden om tot ontslag van een werknemer over te gaan, bijvoorbeeld in verband met gedragingen in de privésfeer, of indien u andere arbeidsrechtelijke vragen heeft kunt u contact met mij of één van mijn collega’s van de sectie arbeidsrecht opnemen.