Arts doorbreekt haar beroepsgeheim: bij uitzondering toegestaan

Het Regionaal Tuchtcollege Gezondheidszorg te Amsterdam (RTG) moest zich in de eerste helft van dit kalenderjaar uitspreken over de vraag of de aangeklaagde arts haar beroepsgeheim had mogen doorbreken.

De casus in het kort: ‘dronken patiënt’ rijdt na consult bij arts weg, arts informeert politie

De patiënt is bij de arts onder behandeling voor onder andere drankmisbruik. In dat kader komt patiënt bij de arts op consult. Tijdens het consult geeft patiënt aan dat hij heeft gedronken. Ook komt hij slecht uit z’n woorden. Zij laat hem daarom een blaastest doen en stelt vast: 1,50 ‰ Blood Alcohol Content (BAC 1.50). Ze adviseert hem om niet meer in de auto te stappen en lopend naar huis te gaan. Tevens zegt ze tegen hem dat ze genoodzaakt is de politie te bellen als hij wel in zijn auto stapt. Patiënt is het zich bewust en geeft aan zich te kunnen voorstellen hoe hij zou reageren wanneer zijn eigen kind zou worden aangereden door een dronken bestuurder. Desondanks ziet de arts hem na het consult in zijn auto stappen en wegrijden. De arts laat vervolgens de politie bellen om door te geven dat een persoon onder invloed van alcohol van haar terrein is weggereden, met vermelding van het kenteken van de auto van patiënt.

De tuchtklacht van de patiënt zakelijk weergegeven

De arts heeft haar medisch beroepsgeheim doorbroken door direct na het consult de politie te informeren dat haar patiënt onder invloed van alcohol als bestuurder in zijn auto van het terrein van de arts is weggereden.

Mocht de arts haar wettelijke geheimhoudingsplicht doorbreken?

De arts heeft haar wettelijke geheimhoudingsplicht doorbroken. Dat staat niet ter discussie. Deze geheimhoudingsplicht is vastgelegd in artikel 88 van de Wet op de beroepen van de individuele gezondheidszorg (Wet BIG).
De vraag is nu of het de arts was toegestaan om dat onder de gegeven omstandigheden te doen. Het RTG beantwoordt deze vraag, gelet op het verloop van het consult en getoetst aan de ter zake geldende criteria, bevestigend. De arts verkeerde in een conflict van plichten: enerzijds het te dienen belang van de patiënt dat zijn geheim wordt bewaard en anderzijds het te dienen belang van de veiligheid van de patiënt en/of die van anderen. De beslissing om de zwijgplicht al dan niet te doorbreken ligt bij de arts en zij diende tussen deze verschillende belangen een afweging te maken.
Naar het oordeel van het RTG mocht de arts de politie verwittigen op de wijze zoals ze deed om zo mogelijke schade aan de patiënt zelf en/of aan derden te voorkomen.

De criteria waaraan het RTG de handelwijze van de arts toetste

Het RTG toetste de handelwijze van de arts aan de volgende criteria:

• Het is niet mogelijk toestemming van de patiënt te vragen of krijgen.
• De arts komt in gewetensnood als zij haar beroepsgeheim niet doorbreekt.
• Zwijgen kan ernstige schade opleveren.
• Het beroepsgeheim wordt zo min mogelijk geschonden.
• De arts ziet geen andere weg om het probleem op te lossen.
• De arts verkeert in een conflict van plichten en maakt daarin een belangenafweging.
• De arts is de enige die bekend is met de ongeschiktheid van de patiënt om auto te rijden.
• De arts probeert de patiënt ervan te overtuigen dat hij niet meer moet gaan rijden.
• De patiënt gaat toch achter het stuur zitten en rijdt weg.

Het RTG verwijst daarbij onder andere naar de KNMG ‘Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens’ van januari 2010.

De klacht wordt door het RTG ongegrond verklaard.
Maar! De hoofdregel is en blijft de wettelijke geheimhoudingsplicht op grond van artikel 88 Wet BIG.  

Wilt u meer informatie of advies over het medisch tuchtrecht of een tuchtklacht?

Wilt u meer weten over medisch tuchtrecht of hebt u te maken met een tuchtklacht? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Wij adviseren u graag.