Wet Huis voor klokkenluiders in werking getreden

Per 1 juli 2016 is de Wet Huis voor klokkenluiders in werking getreden. Met de invoering van de Wet Huis voor klokkenluiders wordt getracht klokkenluiders een betere rechtsbescherming te geven. Al jaren groeit het aantal klokkenluiders in Nederland dat misstanden binnen hun werkkring aan de kaak stelt. Zo steeg het aantal klokkenluiders in 2015 met maar liefst 32 procent ten opzichte van het voorgaande jaar.

Dat het aantal klokkenluiders de afgelopen jaren gegroeid is, is opmerkelijk te noemen. Driekwart van de klokkenluiders zegt negatieve gevolgen te ondervinden door het melden van misstanden. Daarbij gaat het om negatieve bejegening door collega’s, pesten, bedreiging, isoleren, schorsing, geen promotie maken, het mislopen van salarisverhogingen, overplaatsing of zelfs ontslag. Om deze problemen te voorkomen, besluiten veel mensen geen melding te doen van misstanden of besluiten klokkenluiders om hun melding niet door te zetten.

Wet Huis voor klokkenluiders

De Wet Huis voor klokkenluiders voorziet in de oprichting van een nieuwe instantie, het Huis voor de klokkenluiders, dat als onderdeel van de Nationale Ombudsman adviseert over en onderzoek doet naar maatschappelijke misstanden. De wet is van toepassing op werknemers en zelfstandigen in zowel de private als de publieke sector.

Procedure Huis voor klokkenluiders

Het uitgangspunt van het Huis voor klokkenluiders is dat een vermoeden van een misstand eerst intern moet worden gemeld. Als de werknemer van mening is dat het vermoeden niet naar behoren is behandeld, kan hij bij het Huis voor klokkenluiders terecht voor een onderzoek. Alleen als van een melder in redelijkheid niet kan worden gevraagd dat hij het vermoeden van een misstand meldt bij de werkgever kan hij wel direct bij het Huis voor klokkenluiders terecht.

Rechtsbescherming klokkenluiders

Een werknemer die een melding doet van een vermoeden van een misstand mag niet vanwege zijn melding worden benadeeld in zijn rechtspositie. Deze bescherming geldt tijdens en na de behandeling van de melding. Hieronder dient onder andere te worden verstaan ontslag, overplaatsing, het weigeren van een overplaatsingsverzoek, het onthouden van salarisverhoging of het afwijzen van verlof. Voor een geslaagd beroep op rechtsbescherming moet de melding aan een drietal eisen voldoen:

1. Er moet sprake zijn van een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden van een misstand.
2. De melding moet ‘te goeder trouw en naar behoren’ zijn gedaan.
3. De werknemer moet in procedureel en materieel opzicht zorgvuldig hebben gehandeld.

Verplichte klokkenluidersregeling

Werkgevers die in de regel ten minste 50 werknemers in dienst hebben, zijn verplicht een klokkenluidersregeling vast te stellen. Deze klokkenluidersregeling moet een aantal verplichte elementen bevatten. Zo moet in de klokkenluidersregeling worden opgenomen:

• Op welke wijze met de interne melding wordt omgegaan.
• Wanneer er sprake is van een vermoeden van een misstand.
• Bij welke functionaris de misstand gemeld kan worden.
• Dat de werkgever een melding desgevraagd vertrouwelijk zal behandelen.
• Dat de werknemer de mogelijkheid heeft om een adviseur in vertrouwen te raadplegen.
• De omstandigheden waaronder een vermoeden van een misstand extern gemeld mag worden.

De klokkenluidersregeling moet ter instemming aan de ondernemingsraad worden voorgelegd.

Meer informatie of advies?

Wilt u meer informatie over de Wet Huis voor klokkenluiders? Heeft u hulp nodig bij het opstellen van een klokkenluidersregeling? Of bij de instemmingsprocedure met uw ondernemingsraad? Wij helpen u graag! U kunt contact opnemen met mij of één van mijn collega’s.