Aansluitplicht Netbeheerders: Artikel 23 Elektriciteitswet of de Netcode Elektriciteit?

Een netbeheerder is verplicht de aanvrager van een aansluiting binnen 18 weken aan te sluiten op haar elektriciteitsnet. Dat volgt uit artikel 23 Elektriciteitswet (hierna: ‘E-Wet’). Vanwege een overspannen elektriciteitsnet (congestie) en personeelstekorten in de technische sector, is het geen uitzondering dat deze termijn niet wordt gehaald. In 2021 stond de wettelijke termijn van 18 weken ter discussie gelet op een uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Daarin werd geoordeeld dat een toezichthoudende instantie van een lidstaat de termijnen uit de E-wet moeten handhaven. Deze termijnen mogen niet door de wetgever worden vastgesteld. Dit volgt – zeer kort gezegd – uit de Elektriciteitsrichtlijn 2019/944. De termijn van 18 weken leek met dit arrest enigszins op losse schroeven te staan. De termijn van 18 weken volgt uit de E-wet en is dus vastgesteld door de wetgever.  

In de nasleep van het hiervoor genoemde arrest, publiceerde de ACM (de toezichthoudende instantie van Nederland) een codebesluit over de aansluittermijn en week daarbij uitdrukkelijk af van artikel 23 E-wet. Conform het codebesluit – welke is vastgelegd in artikel 8.11 van de Netcode elektriciteit – moet een netbeheerder een aansluiting van 3x 80A en kleiner binnen 18 weken realiseren. Deze termijn wordt verkort naar 12 weken als er geen graafwerkzaamheden nodig zijn. Voor aansluitingen groter dan 3x 80A, maar kleiner dan 10 mVA, is een termijn van 40 weken redelijk volgens de ACM. Een uitzondering met betrekking tot de genoemde termijnen, doet zich voor als er sprake is van congestie. Dan is de termijn maximaal 52 weken, of korter als er eerder transportcapaciteit beschikbaar is. Artikel 8.11 van de Netcode verschilt aanzienlijk van artikel 23 E-wet.

Ondanks het arrest van het Hof van Justitie waaruit mogelijk uit blijkt dat de wetgever geen termijn van 18 weken mag opleggen en de gewijzigde Netcode, wordt artikel 23 E-wet onverkort toegepast in de lagere rechtspraak. Dat deed bijvoorbeeld de Rechtbank Oost-Brabant op 13 september 2023. In deze procedure stelde de netbeheerder dat de termijn van 18 weken uit artikel 23 lid 4 E-wet buiten toepassing moet worden gelaten. De netbeheerder deed daarbij een beroep op (i) een rechtstreekse werking van de Elektriciteitsrichtlijn en (ii) een beroep op een richtlijnconforme uitleg van de Elektriciteitsrichtlijn. Van een richtlijnconforme uitleg is geen sprake, zo oordeelde de Rechtbank Oost-Brabant, omdat een richtlijnconforme uitleg niet kan dienen als grondslag voor een uitleg die in strijd is met het nationale recht (contra legem). Verder oordeelt de Rechtbank Oost-Brabant dat de wetgever bewust heeft gekozen voor een harde deadline van 18 weken voor aansluitingen tot 10 mVA. En die harde termijn biedt de rechtbank geen ruimte om daar richtlijnconform van af te wijken.

Kortom, netbeheerders moeten nog steeds rekening houden met de aan haar opgelegde termijnen uit de E-wet. Heeft u een juridisch vraagstuk over uw (toekomstige) aansluiting op het elektriciteitsnet? Neem dan contact op met Job Velten.