Voorstel Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting (WVRV)

De ambities van het kabinet om te voorzien in voldoende en betaalbare woningen zijn flink opgeschroefd. In 2030 moeten er 900.000 nieuwe woningen zijn gerealiseerd. Om dat te realiseren is de verhuurdersheffing afgeschaft per 1 januari 2023. Daarmee moeten voldoende financiële middelen beschikbaar komen om te kunnen bouwen. Maar dat alleen is niet voldoende. Daarom ligt nu het wetsvoorstel Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting (WVRV) voor internetconsultatie.

Wetsvoorstel

Het wetsvoorstel moet het mogelijk maken dat er afdwingbare prestatieafspraken worden gemaakt, die onder meer moeten leiden tot meer nieuwe woningen, een hoger bouwtempo en meer regie vanuit de overheid.

Al eerder, in december 2021, waren er prestatieafspraken gemaakt met de corporaties tijdens een congres van Aedes, voor het geval dat de verhuurdersheffing zou worden afgeschaft. Kort daarna volgden er in februari 2022 brieven aan de voorzitters van de Staten Generaal, welke brieven voorafgingen aan dit wetsvoorstel. Om meer woningen in een sneller tempo te kunnen realiseren wil de wetgever een aantal bestaande en nog in te voeren wetten aanpassen.

Sturing vanuit de overheid op bouwplannen

De wetswijzigingen moeten leiden tot meer en snellere sturing vanuit de overheid bij het ontwikkelen en uitvoeren van bouwplannen. In de nog in te voeren Omgevingswet komt daarom te staan dat er volkshuisvestingsprogramma’s moeten worden vastgesteld door de overheid op zowel nationaal, provinciaal als gemeentelijk niveau. Deze volkshuisvestingsprogramma’s worden niet vrijblijvend. Op basis van indicatieve aantallen zal na overleg met betrokken partijen voor iedere regio en op elk bestuursniveau duidelijk zijn hoeveel woningen er de komende 10 jaar jaarlijks bij komen. Inclusief afspraken wat voor type woningen, in welk segment en op welke locaties.

Evenwichtige regionale samenstelling van woningen

Verder komt er als doelstelling in de Omgevingswet te staan dat er een evenwichtige samenstelling in regionaal verband  van de woningvoorraad moet komen. Om dat te bewerkstelligen wordt in het Besluit kwaliteit leefomgeving opgenomen dat wanneer de sociale woningvoorraad per gemeente lager is dan het landelijk gemiddelde, in het gemeentelijke volkshuisvestingsprogramma verplicht maatregelen getroffen moeten worden gericht op de nieuwbouw van ten minste 30% sociale huurwoningen. Er komen daarnaast bindende voorrangsregels in de Huisvestingswet voor toewijzing van een huisvestingsvergunning, bijvoorbeeld voor mensen die dakloos zijn.

Volhuisvestingprogramma

De Woningwet kent op dit moment het begrip “woonvisie”. Dat woord wordt veranderd in volhuisvestingprogramma, waarmee aangesloten wordt bij het begrip volkshuisvestingsprogramma zoals dit in de Omgevingswet komt te staan. Gemeenten, woningcorporaties, organisaties en commissies moeten jaarlijks overleggen over de inhoud en de actualisatie van het volkshuisvestingprogramma, dat moet passen binnen het provinciale en het nationale volkshuisvestingsprogramma. Indien dat niet binnen 6 maanden leidt tot afspraken en actualisatie, kan één van de betrokken overlegpartners het geschil voorleggen aan de verantwoordelijke minister, die vervolgens een bindende uitspraak doet. Datzelfde geldt ten aanzien van de nakoming van gemaakte prestatieafspraken.

Versnelde uitvoering

Ook het bestuursprocesrecht wordt aangepast. Er komt een mogelijkheid om bij algemene maatregel van bestuur categorieën projecten aan te wijzen die van zwaarwegend maatschappelijke belang zijn en versneld kunnen worden uitgevoerd.

Wat betekent het wetsvoorstel voor de woningbouw?

Het wetsvoorstel kan zeker gaan leiden tot een strakkere regie, betere planning en versnelling van de woningbouw. Of de te bouwen aantallen nieuwe woningen daadwerkelijk zullen worden gehaald, hangt echter ook af van andere factoren, zoals de stikstofproblematiek. Partijen zullen zich bewust moeten zijn dat te maken afspraken een meer afdwingbaar karakter zullen hebben, dan in het verleden het geval was. Afspraken op gemeentelijk niveau zullen bovendien moeten worden afgestemd op de volkshuisvestingsprogramma’s van de provincie en de nationale overheid.

Vragen of advies

Mocht u vragen hebben of nader advies willen op het terrein van verduurzaming, het bouw- en vastgoedrecht dan kunt u uiteraard contact opnemen met Robert van Dijke of een van onze andere specialisten. Wij denken graag met u mee.