Initiatiefwetsvoorstel: de Zelfstandigenwet

Op 3 april 2025 hebben de partijen VVD, D66, CDA en SGP een initiatiefwetsvoorstel gepresenteerd: de Zelfstandigenwet. Deze wet zou volgens de partijen een einde moeten maken aan de onzekerheid die al jaren heerst voor zzp’ers en opdrachtgevers. Die onzekerheid heeft de afgelopen maanden voor grote problemen gezorgd. Sinds 1 januari 2025 huurt de helft van de werkgevers minder of zelfs helemaal geen zzp’ers meer in, aldus de politieke partijen. Dat is het directe gevolg van de onduidelijke spelregels rondom de handhaving van de wet DBA en de grote financiële consequenties.

Doel wetsvoorstel

Het wetsvoorstel is bedoeld om rechtszekerheid te creëren voor zelfstandigen en opdrachtgevers. De initiatiefnemers beweren dat het wetsvoorstel voor de wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (wet VBAR) onvoldoende zekerheid kan bieden, met name omdat de toetsing van de arbeidsrelatie achteraf plaatsvindt.

Een ander doel is om de wetgeving beter aan te laten sluiten bij de moderne arbeidsmarkt en erkenning van de behoefte aan de autonomie van een grote groep zelfstandigen. Tot slot is het wetsvoorstel ook, net als de wet VBAR, bedoeld om een gelijk speelveld te creëren op de arbeidsmarkt en de sociale bescherming van zelfstandigen te verbeteren.

Het wetsvoorstel

Zelfstandigentoets

De kern van de nieuwe wet is de zogenaamde zelfstandigentoets. Deze toets zou vooraf al meer duidelijkheid moeten bieden, in tegenstelling tot de wet DBA en het voorstel van de wet VBAR, welke gericht zijn op een beoordeling van de arbeidsrelatie achteraf. Het wetsvoorstel zou moeten voorkomen dat echte ondernemers gedwongen in loondienst moeten gaan of dat opdrachtgevers risico’s lopen die hen afschrikken om nog zzp’ers in te huren. De elementen die een rol spelen in deze zelfstandigentoets zijn onder andere:

• De ingeschreven rechtsvorm in de KvK;
• Het btw-nummer;
• Heeft iemand meerdere opdrachtgevers?;
• Investeert iemand in eigen bedrijfsmiddelen?;
• Is er een voorziening voor arbeidsongeschiktheid en pensioen?

Kortom, is iemand daadwerkelijk ondernemer? Als dat het geval is, dan kan hij of zij als zzp’er aan de slag. De verantwoordelijkheid om te ondernemen ligt, in het geval van het wetsvoorstel, bij de zzp’er zelf.

De initiatiefnemers beogen een Commissie Beoordeling Toetsingskader Zelfstandigenwet op te richten om vooraf deze duidelijkheid te verschaffen over de arbeidsrelatie. Het idee is dat werkenden en opdrachtgevers zich tot deze commissie kunnen wenden op een laagdrempelig niveau. Het oordeel van deze commissie is vervolgens bindend voor instanties als de Belastingdienst, pensioenfondsen en het UWV.

Eigen verantwoordelijkheid

Een ander verschil met de wet DBA en de wet VBAR is dat de Zelfstandigenwet de verantwoordelijkheid verlegt van de opdrachtgever naar de zzp’er zelf. Onder de huidige wetgeving loopt de opdrachtgever een groot financieel risico als achteraf blijkt dat een zzp’er eigenlijk in loondienst had moeten zijn. Dit leidt ertoe dat bedrijven terughoudend zijn in het inhuren van zelfstandigen.

Met de nieuwe Zelfstandigenwet is de insteek dat een zelfstandige zelf zijn of haar sociale zekerheid regelt en zelf de risico’s loopt die bij het ondernemerschap horen.

Hoe verder

De initiatiefnemers van het voorstel voor de Zelfstandigenwet wensen het voorstel breed te bespreken met sociale partners, zzp’ers en deskundigen. Het doel is om het wetsvoorstel voor de zomer van 2025 in te dienen bij de Raad van State voor advies.

Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen van het wetsvoorstel. Wanneer er een update is over het wetsvoorstel, leest u dat op onze website. Wilt u niets missen? Volg ons dan op LinkedIn.

 Link naar LinkedIn pagina